d^4

Τρίτη 18 Φεβρουαρίου 2014

Το ερώτημα που τέθηκε κατά την εκπόνησης αυτής της εργασίας, στράφηκε γύρω από την κατανόηση των χωρικών σχέσεων του δημόσιου και ιδιωτικού χώρου στις διάφορες εκφάνσεις της αστικής κατοίκησης και ζωής.

Κατά την επίλυση, ήρθαν στην επιφάνεια ερωτήματα που αφορούν την συμπεριφορά του πληθυσμού που απαρτίζει τις σύγχρονες πόλεις, σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο.

Η αφετηρία της προσέγγισης, δόθηκε μέσω της μελέτης των οργανικών πόλεων, όπως ορίζονται μέσω των εννοιών της πολυπλοκότητας και των αναδυόμενων συστημάτων. Η μελέτη αυτή προσέφερε ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις για την σημασία της αλληλεπίδρασης των διαφορετικών χωρικών σχέσεων που εντοπίζονται στον αστικό ιστό.

Μέσω των παρατηρήσεων αυτών, ορίστηκε ο τρόπος με τον οποίο χειριστήκαμε χωρικά την ζητούμενη περιοχή. Βασική επιδίωξη όπως αναφέρθηκε ήταν ο σχεδιασμός ενός χωρικού συστήματος, ικανό να ισορροπεί, να αυτονομείται και να εξελίσσεται. Ο πειραματισμός επικεντρώθηκε γύρω από την κατανομή των χρήσεων με στόχο την επανάληψη, την αποφυγή ζωνών και την συνεχή αλληλεπίδραση, χωρίς την όμως την αποδυνάμωση τους. Η ανάγνωση των υπαρχόντων χρήσεων και κινήσεων σε συνάρτηση με τις συνθήκες που ορίστηκαν για την επίτευξη της επιτυχημένης λειτουργικά οργανικής πόλης, οδήγησαν στον σχεδιασμό της γενικότερης κάτοψης, στην οποία και αποτυπώνονται οι γενικότερες προσεγγίσεις και αποφάσεις. Στο επόμενο στάδιο, περνώντας σε μεγαλύτερη κλίμακα, μεταφερόμαστε από τις γενικότερες διαγραμματικές προσεγγίσεις, στον σχεδιασμό του χώρου, μέσω του οποίου οι γενικότερες θεωρήσεις θα αποκτήσουν συγκεκριμένη υλική υπόσταση.

Στο τελικό project, εφαρμόστηκε η τυπολογία, η οποία χρησιμοποιείται κατά την «συνάντηση» των διαφορετικών χρήσεων – χώρων, στις ακόλουθες περιπτώσεις: α) κατοικία – δημόσιος δομημένος χώρος β) κατοικία – φυσικός αδόμητος χώρος και γ) δημόσιος δομημένος χώρος – φυσικός αδόμητος χώρος. Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει ένα διαφορετικό αποτέλεσμα, ικανό να συντηρήσει την έννοια των συνεχών αλληλεπιδράσεων. Όσον αφορά το οδικό δίκτυο, ακολουθείται η λογική των κεντρικών αρτηριών που διατρέχουν την περιοχή σε επιλεγμένα σημεία, ενώ μικρότερες συλλεκτήριες εξυπηρετούν την υπόλοιπη περιοχή, διαμορφώνοντας ένα πυκνό δίκτυο, που εξαπλώνεται οργανικά. Η κατοικία διαμορφώνεται με τέτοιον τρόπο, ώστε να παραμένει σε συνεχή επαφή με το εξωτερικό της, αλλά και να διατηρεί την ικανότητα της να εμπλέκεται με τις υπόλοιπες χρήσεις. Στην ίδια λογική είναι και η διαμόρφωση του ελεύθερου αδόμητου χώρου, ο οποίος «πλάθεται» έτσι ώστε να αποκτήσει ευελιξία και να συνδιαλαγεί σε πολλαπλά επίπεδα με τις υπόλοιπες χρήσεις.

Τετάρτη 15 Ιανουαρίου 2014

the next step

Το ερώτημα που τίθεται, κατά την εκπόνηση της εργασίας αυτής, μπορεί να περιγραφεί ως εξής: θα μπορούσε η σύγχρονη πόλη να εννοηθεί ως ένα σύστημα, ικανό να αναπτύσσει εσωτερικές λειτουργίες, δράσεις και δυνάμεις, αλλά και να εξελίσσεται;

Ανατρέχοντας στην έννοια της πολυπλοκότητας, καθώς και τις έννοιες των συστημάτων και αυτο-οργάνωσης, έννοιες με τις οποίες έχουμε ήδη προσεγγίσει το χώρο, επιχειρούμε να αναλύσουμε την πραγματικότητα, στοχεύοντας στην κατανόηση και τον έλεγχο της, με στόχο επιτυχημένες σχεδιαστικές λύσεις.

Η πραγματικότητα θα μπορούσε να περιγραφεί ως ένα σύνολο από στοιχεία (φυσικά αντικείμενα, ιδέες, ανθρώπους κτλ.) που συνδέονται μεταξύ τους βάσει της λογικής μιας δομής, η οποία περιορίζει το βαθμό ελευθερίας τους. Αυτή η δομή εκφράζει αλληλοσυσχετίσεις μεταξύ των στοιχείων.

Ο Herbet Simon γράφει"Με τον όρο πολύπλοκο σύστημα εννοώ το σύστημα εκείνο που αποτελείται από έναν μεγάλο αριθμό μερών που αλληλεπιδρούν μεταξύ με έναν μη απλό τρόπο. Σε αυτά τα συστήματα, το όλο είναι περισσότερο από το άθροισμα των μερών όχι με έναν έσχατο, μεταφυσικό τρόπο αλλά με την πραγματικιστική έννοια ότι, δεδομένων των ιδιοτήτων των μερών και των νόμων που διέπουν την αλληλεπίδραση τους, δεν είναι καθόλου απλό να συμπεραίνουμε τις ιδιότητες του όλου" (Herbert Simon, 1962:468)

Με βάση αυτόν τον ορισμό, ο Simon προχώρησε δίνοντας έμφαση στις ιεραρχικές δομές που συχνά χαρακτηρίζουν τέτοια συστήματα. Με τον όρο ιεραρχία εννοούσε την οργάνωση των συστημάτων σε αλληλοσυσχετισμένα υποσυστήματα όπου το ένα δεν είναι οπωσδήποτε υφιστάμενο του άλλου, αλλά που μεταξύ τους σχηματίζουν ένα σύνολο εξαιτίας των περίπλοκων σχέσεων που τα διέπουν.

Χαρακτηρίζοντας τις πόλεις που τις αντιλαμβανόμαστε ως σύνολο συστημάτων ως οργανικές πόλεις, ο Christopher Alexander αναπτύσσει πως οι οργανικές πόλεις είναι επιτυχημένες και έχουν διαχρονική αξία εξαιτίας του ότι αποτελούν σύνολα από συστήματα που αλληλοκάλυπτονται χωρικά και λειτουργικά.

Από αυτή τη συζήτηση είναι σημαντικό να υπογραμμίσουμε ότι ο Simon και ο Christopher Alexander χρησιμοποιούσαν απλές έννοιες, όπως αλληλεξάρτηση ή ιεραρχία, για να αναγνωρίσουν το είδος των δομών που χαρακτηρίζουν πολύπλοκα συστήματα. Η σημασία του προσδιορισμού τέτοιων αναγνωριστικών στοιχείων σχετίζεται με τη δυνατότητα αναδημιουργίας ή διαχείρισης της πολυπλοκότητας σε διάφορα συστήματα: η γνώση, για παράδειγμα, των δομών εκείνων που καθιστούν τα δίκτυα ευέλικτα, σταθερά ή ανθεκτικά σε εξωτερικές δυνάμεις δυνάμεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον σχεδιασμό ή την ενίσχυση ενός υπάρχοντος δικτύου.